"Droga do skomplikowanych negocjacji została otwarta" - to moje bezpośrednie odczucie po obejrzeniu wczorajszego szczytu liderów USA, Ukrainy i Europy. Wygląda na to, że wyniki rozmów amerykańsko-ukraińsko-rosyjskich są następujące: 1. USA będą współpracować z Ukrainą i Rosją, oferując znaczną pomoc w dziedzinie bezpieczeństwa (prawdopodobnie chodzi o coś podobnego do piątego artykułu NATO); 2. Trump zrezygnował z pomysłu osiągnięcia pokoju bezpośrednio przez zawarcie rozejmu, uznając, że można prowadzić negocjacje w trakcie walki; to sugeruje, że to, czego nie można osiągnąć na polu bitwy, również nie będzie możliwe przy stole negocjacyjnym; 3. Natychmiast rozpoczną przygotowania do spotkania trzech stron: USA, Rosji i Ukrainy, a nawet w przyszłości możliwe są rozmowy czterostronne USA-Rosja-Ukraina-Europa. W ścisłym znaczeniu te punkty nie są jeszcze wynikami, a raczej osiągniętymi konsensami: z jakim nastawieniem i jakimi warunkami rozmawiać z Rosją. Jak ocenić takie wyniki rozmów? Optymistycznie, ponieważ Trump zaczął zgadzać się na zapewnienie bezpieczeństwa dla Ukrainy, a nawet stwierdził, że Putin również to zaakceptuje (Trump rozmawiał z Putinem podczas spotkania USA-Ukraina-Europa), a także natychmiast rozpoczęto przygotowania do spotkania trzech stron USA-Rosja-Ukraina, co pokazuje, że wszystkie strony naprawdę chcą rozmawiać i już zaczęły dyskutować konkretne warunki, co stanowi dobry początek. Miejmy nadzieję, że dobry początek to połowa sukcesu. Oczywiście można też pesymistycznie stwierdzić, że do prawdziwego porozumienia pokojowego jeszcze daleko, ale to normalne, że takie rozejmy czy nawet porozumienia pokojowe wymagają wielu rund negocjacji, trudno oczekiwać, że jedno spotkanie przyniesie jednoznaczny wynik. Przypomina mi to wojnę koreańską, która trwała ponad rok, a negocjacje dotyczące rozejmu trwały ponad dwa lata. Im dalej idziemy, tym większe prawdopodobieństwo rozejmu między Rosją a Ukrainą, a nawet porozumienia pokojowego. Kluczowe jest to, że obie strony coraz mniej mogą sobie na to pozwolić, a obywatele pragną pokoju.